İki adet Eurofighter Typhoon, Yaşar Güler, Savunma Bakanı ve Türkiye Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı yetkililerinin gözetiminde, 18 Aralık 2024 Çarşamba günü Ankara'da bulunan Mürted Hava Meydan Komutanlığı’na iniş yaptı. Uçaklar, Ferocious Falcon V TatbikatıKatar kapsamında İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri’nden (RAF) gönderilmişti; dönüş yolu ise Ankara üzerinden gerçekleşti. Bu hamle, Türkiye’nin F‑35 programından çekilmesinin ardından yürüttüğü çok yönlü modernleşme çabasının somut bir göstergesi olarak yorumlanıyor.
İngiltere, 2023 sonlarında Eurofighter Konsorsiyumu aracılığıyla Tranche‑1 nesil Typhoon’ları dış pazara sunmuş ve Türkiye de ilk alıcı ülkeler arasında yer almıştı. O zamandan beri, Türkiye’nin 40 civarında Eurofighter temini için görüşmeler yaptığı iddia ediliyor; Almanya da bu sürecin bir parçası olma potansiyeli taşıyor. Ursula von der Leyen, 17 Aralık 2024’te İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı ile bir araya gelmiş ve savunma iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
İnişten hemen önce Yaşar Güler, TRT Haber’de yaptığı açıklamada “Katar’da tatbikata katılan iki Typhoon, Ankara’ya gelince detaylı bir teknik incelemeden geçecek; bu, uçakların Türkiye hava gücüne entegrasyonu için kritik bir adım” diyerek sürecin ciddiyetini vurguladı. Uçakların incelemesi, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri yetkilileri ve Eurofighter konsorsiyumu mühendislerinin ortak bir ekip oluşturmasını gerektirecek.
Uçakların bakımı, avionik sistemlerinin uyumluluğu ve silah entegrasyonu gibi konular, inceleme raporunda ayrı bir bölüm olarak yer alacak. Uzmanlar, bu raporun Türkiye’nin NATO içindeki hava interoperabilitesini artırma potansiyeli taşıdığını belirtiyor.
F‑35 programından çıkarılmanın ardından, Türkiye „alternatif“ arayışına resmi bir ivme kazandırdı. Yaşar Güler, “F‑16 alım sürecindeki olumlu atmosfer, F‑35 görüşmelerine de olumlu yansıyacak” diyerek iki program arasındaki stratejik dengeyi vurguladı. Bununla birlikte, CAATSA yaptırımlarının kaldırılması ve S‑400 konusunda net bir tutum sergilenmesi talepleri de aynı duvar kağıdına işleniyor.
Eurofighter’ın teknik özellikleri – süpersonik yüksek manevra kabiliyeti, entegre radar ve çoklu görev yeteneği – Türkiye’nin 2025‑2030 vizyonunda kritik bir yer tutuyor. Bunun yanında, yerli savunma sanayisinin geliştirdiği radar ve füze sistemleriyle uyumlu olması, yerli‑yabancı iş birliğinin önünü açıyor.
Avrupa Birliği memurunun Türkiye’ye ziyareti ve ardından gelen Eurofighter inişi, NATO içinde güvenlik ve savunma iş birliğinin nasıl şekillendiğine dair bir işaret taşıyor. Özellikle, Ursula von der Leyen’in “Ortak güvenlik mimarisinin güçlendirilmesi” mesajı, Eurofighter gibi platformların NATO standartlarıyla uyumlu olmasının altını çizmektedir.
Diğer yandan, bölgesel rakip ülkeler - özellikle Yunanistan ve İran - Türkiye’nin hava gücünü çeşitlendirme çabalarını yakından izliyor. Eurofighter’ın varlığı, bölgesel hava üstünlüğü müzakerelerinde yeni bir pazarlık çubuğu olarak kullanılabilir.
İnişten birkaç gün sonra uçakların Katar’daki Ferocious Falcon V Tatbikatı’na katılması planlanıyor. Bu, hem teknik incelemenin tamamlanması hem de Türkiye‑İngiltere‑İspanya‑Almanya arasında bir “deneme” uçuşu olarak değerlendirilebilir.
Uzmanlar, bu adımın ardından Eurofighter temini konusunda nihai bir protokol imzalanması ya da en azından bir çerçeve anlaşması yapılmasının mümkün olduğunu öne sürüyor. Ancak, CAATSA yaptırımlarının kaldırılması, ABD‑Türkiye ilişkilerindeki yeni yönetimin tutumu ve S‑400 tartışması gibi dış faktörler, sürecin seyrini hâlâ belirleyebilir.
Teknik inceleme, uçakların Türkiye’nin mevcut altyapısı ve NATO standartlarıyla uyumlu olup olmadığını belirleyecek. Radar entegrasyonu, silah montajı ve bakım prosedürleri gibi faktörler, uzun vadeli satın alma kararının temelini oluşturuyor.
F‑35 programından çıkarılmanın ardından Türkiye, alternatif platformları değerlendirmeye başladı. Eurofighter, F‑35’e paralel bir seçenek olarak görülüyor; olumlu bir teknik rapor, iki program arasında denge kurma şansını artırabilir.
Yaptırımlar doğrudan Eurofighter üreticilerini etkilemese de ABD‑Türkiye ilişkileri üzerinde baskı oluşturuyor. Türkiye, bu yaptırımları kaldırmak için diplomatik kanalları kullanırken, Eurofighter alımı bir yana, genel savunma iş birliğinin de bu süreçten etkilenebileceği görülüyor.
Ferocious Falcon V 15‑18 Aralık 2024 tarihleri arasında Katar’da düzenleniyor. Bölgesel hava savunma yeteneklerini test etmek, ortak taktik geliştirmek ve NATO dışı ülkelerle iş birliğini güçlendirmek amaçlanıyor.
İngiltere ve İspanya, temel müzakere ortakları; Almanya ise “ikna edilmeye çalışılan” ülke olarak belirtiliyor. Avrupa’nın üç büyük savunma üreticisiyle aynı çatı altında iş birliği yapma planı, satış sonrası destek ve teknoloji transferi açısından kritik bir rol oynuyor.
Bir yorum Yaz